Иод гэж юу вэ? Бүтээгдэхүүнд агуулагдах хэмжээ
Иод бол химийн элемент бөгөөд химийн тэмдэг нь I, атомын дугаар нь 53 юм. Энэ нь байгальд ихэвчлэн давсны хэлбэрээр далайн ус, хөрс, зарим ургамалд агуулагддаг. Иодыг ихэвчлэн дараах зориулалтаар ашигладаг.
Иодын үүрэг:
- Хүний эрүүл мэндэд: Иод нь бамбай булчирхайн гормоны (тироксин, триодотиронин) нийлэгжилтэд зайлшгүй шаардлагатай элемент юм. Эдгээр гормон нь бие махбодийн бодисын солилцоо, өсөлт хөгжилд чухал үүрэгтэй.
- Иод дутагдвал бамбай булчирхайн дутагдал, бамбай булчирхайн томролт (гүвдрүү) зэрэг өвчин үүсдэг.
- Хүүхдэд иодын дутагдал нь оюун ухааны хөгжилд сөргөөр нөлөөлнө.
- Анагаах ухаанд:
- Шарх ариутгахад иодын уусмалыг өргөн ашигладаг.
- Радиоактив иодыг (I-131) бамбай булчирхайн эмчилгээнд ашиглана.
- Аж үйлдвэрт:
- Гэрэл зураг, будаг, химийн бодис үйлдвэрлэхэд хэрэглэнэ.
Иодыг хаанаас авах вэ?
Иодыг дараах хүнсний бүтээгдэхүүнээс авах боломжтой:
- Далайн гаралтай хүнс: Далайн замаг, загас, хясаа
- Иодтой давс
- Өндөг, сүү, тараг зэрэг сүүн бүтээгдэхүүн
- Зарим жимс, хүнсний ногоо (хөрсөнд нь иод агуулагдсан бол)
Амтат далайн байцаа ШИНЭЭР худалдаанд гарлаа
- Бүх сүлжээ дэлгүүрээр
- Тогтворжуулагч бодисгүй
- Иодын агууламж өндөр
- Органик хүнсний бүтээгдэхүүн
Иодын хэрэгцээ өдөрт насанд хүрсэн хүнд 150 микрограмм байдаг ба жирэмсэн болон хөхүүл эхчүүдэд илүү их хэмжээтэй байх шаардлагатай.
Иодын агууламж хүнсний бүтээгдэхүүнээс хамаарч өөр өөр байдаг. Доорх хүснэгтэд нийтлэг хүнсний бүтээгдэхүүний иодын агууламж болон өдөрт хүний биед шаардагдах хэмжээний мэдээллийг орууллаа:
| Хүнсний бүтээгдэхүүн | Иодын агууламж (мкг) | Зөвлөмжит хоногийн хэрэглээ (RDA) | Хэрэглэх хэмжээ (1 өдөр) |
|---|---|---|---|
| Далайн замаг (100 гр) | 66 – 139 | Насанд хүрэгчдэд: 150 мкг | Хачир, салат замаг |
| Загас (треска, 85 гр) | 99 | Насанд хүрэгчдэд: 150 мкг | Өдөрт 1 порц |
| Хясаа (6 ш, дунд зэргийн хэмжээтэй) | 130 | Насанд хүрэгчдэд: 150 мкг | 6-8 ширхэг |
| Иодтой давс (1 гр) | 77 | Насанд хүрэгчдэд: 150 мкг | 2-3 гр иодтой давс |
| Өндөг (1 ш, том) | 24 | Насанд хүрэгчдэд: 150 мкг | 6-7 ширхэг өндөг хэрэггүй, бусад хүнстэй хослуулна |
| Сүү (1 стакан, 250 мл) | 56 | Насанд хүрэгчдэд: 150 мкг | Өдөрт 2-3 стакан |
| Тараг (1 стакан, 250 мл) | 75 | Насанд хүрэгчдэд: 150 мкг | Өдөрт 2 стакан |
| Жимс, ногоо (100 гр) | 1-10 | Насанд хүрэгчдэд: 150 мкг | Бусад хүнстэй хослуулж хэрэглэнэ |
Өдөрт хүний биед шаардлагатай иодын хэмжээ:
| Насны бүлэг | Өдөрт шаардлагатай хэмжээ (мкг) |
|---|---|
| Нярай (0-6 сар) | 110 |
| Хүүхэд (1-8 нас) | 90 |
| Хүүхэд (9-13 нас) | 120 |
| Насанд хүрэгчид | 150 |
| Жирэмсэн эмэгтэй | 220 |
| Хөхүүл эхчүүд | 290 |
