Умайн хоргүй хавдар (Миом) гэж юу вэ?
Умайн хоргүй хавдар (Миом) гэж юу вэ?
“Хавдар” гэсэн үгийг сонсоод ихэнх эмэгтэйчүүд сандрах нь мэдээж. Гэхдээ тайван байгаарай — умайн хоргүй хавдар буюу миом нь хорт хавдар биш бөгөөд ихэнх тохиолдолд амь насанд шууд аюул учруулдаггүй.
Миом гэдэг нь умайн булчингийн залуу эсүүдээс үүсдэг, хоргүй хавдрын нэг төрөл юм. Энэ нь умайн хананд, умайн хөндий рүү, эсвэл хэвлийн хөндий рүү тэлэн ургаж болох булчингийн зангилаанууд юм.
Миом ямар эмэгтэйчүүдэд илүү тохиолддог вэ?
- 30 наснаас дээш эмэгтэйчүүдийн 20%-д илэрдэг
- 25-50 насны хооронд өвчлөх магадлал хамгийн өндөр
- Цэвэршилт эхэлсэн үед шинээр үүсэх нь маш ховор
- Цэвэршилтийн дараа ихэвчлэн агшиж, өөрөө багасдаг
Умайн миомын үүсэх шалтгаан
Миомын гол шалтгаан нь дааврын өөрчлөлт, тэр дундаа эстроген дааврын хэмжээ нэмэгдэх явдал юм. Үүсэлд дараах хүчин зүйлс ч мөн нөлөөлдөг:
- 🧬 Удамшил — Ээж, эмээ нь миомтой байсан
- ♀️ Сарын тэмдгийн мөчлөгийн алдагдал
- 🚼 Үргүйдэл болон дутуу төрөлт
- 🧠 Сэтгэлзүйн тогтворгүй байдал
- 🍩 Бодисын солилцооны эмгэг (таргалалт, чихрийн шижин)
- 🚫 Олон дахин үр хөндөлт хийлгэх
Умайн миомын шинж тэмдэг
Миом нь ихэнхдээ шинж тэмдэггүй байдаг. Гэхдээ дараах өөрчлөлт илэрвэл та эмчид үзүүлэх хэрэгтэй:
- Сарын тэмдгийн үеийн цус алдалт ихсэх
- Сарын тэмдгийн мөчлөг алдагдах
- Хэвлийн доогуур болон ууц нуруугаар өвдөх
- Хэвлийн доод хэсэгт зангирсан мэдрэмж
- Шээс ойр ойрхон эсвэл гадагшлуулахад хүндрэлтэй болох
- Өтгөн хатах
🦠 Миомын өсөлтөд нөлөөлөх хүчин зүйлс
Миом томроход зарим төрлийн архаг үрэвсэлт өвчнүүд нөлөөлдөг болохыг судлаачид тогтоосон байдаг. Үүнд:
- Хоолойн ангина
- Чих, хамар хоолойн үрэвсэл
- Ходоодны архаг үрэвсэл
- Чихрийн шижин
- Умай, умайн хүзүү, үтрээний архаг үрэвсэлт өвчин
Эдгээр халдварын голомтот өвчнүүдийг эрт оношлон, бүрэн эмчлэн, намжаасан нөхцөлд умайн миомын ургалт удааширч, хяналтанд баригдах боломжтой байдаг. Тиймээс зөвхөн хавдарт биш, бүх биеийн үрэвсэл, дархлааны байдлыг цогцоор нь авч үзэх нь чухал юм.
Умайн миомын үр дагавар
Миом нь зөвхөн “зовиургүй ургацаг” биш бөгөөд дараах эрсдэлүүдийг дагуулж болзошгүй:
🩸 Цус алдалт, цус багадалт
Миомын үед сарын тэмдгийн цус алдалт ихсэж, удаан үргэлжилдэг тул архаг цус багадалт үүсдэг.
💥 Хөрш эрхтнүүдийг дарах
Томорсон миом нь давсаг, шулуун гэдэс зэрэг эрхтэнд даралт үзүүлж:
- Шээс тогтох, эсвэл ойр ойрхон шээс хүрэх
- Өтгөн хатах
🔄 Хавдрын “хөл” мушгирах
Зарим миом “хөл”-өөрөө умайтай холбогдсон байдаг ба энэ хөл мушгирах үед:
- Хурц өвдөлт
- Халуурах
- Хэвлий хатуурах зэрэг ямар ч үед эмнэлгийн тусламж шаардсан шинж илэрдэг.
👶 Жирэмслэлтийн хүндрэл
Миомын байрлал, хэмжээ нь үр тогтолт, ургийн тээлтэд сөргөөр нөлөөлж үргүйдэл, дутуу төрөлт үүсгэж болдог.
Умайн хоргүй хавдрыг хэрхэн оношлох вэ?
Миомыг оношлоход хамгийн үр дүнтэй арга бол:
- Эхо (хэт авиа) шинжилгээ: Хавдрын тоо, хэмжээ, байрлалыг тодорхойлно.
- Үзлэгийн дараа эмч нь эмчилгээний чиглэлийг овог, нас, дагалдах өвчин, биеийн байдал зэргээс хамааран тодорхойлдог.
💡 Эмч нар миомын хэмжээг жирэмсний долоо хоногтой харьцуулж хэлдэг. Жишээ нь “3 сартай миом” гэвэл таны умай жирэмсний 3 сартай үеийнхтэй адил томорсон гэсэн үг.
Миомын эмчилгээ
Миомын эмчилгээ нь дараах нөхцөлөөс шалтгаалдаг:
| Нөхцөл байдал | Эмчилгээний хэлбэр |
|---|---|
| Хавдар жижиг, зовиургүй | Хяналтанд байлгах |
| Жирэмслэх хүсэлтэй эмэгтэй | Хавдрыг авах мэс ажилбар (умайг хадгалах) |
| Том хавдар, олон зангилаа, цус алдалттай | Миомыг авах эсвэл умайг бүхэлд нь авах мэс засал |
| Нас цэвэршилтэд дөхсөн | Зарим тохиолдолд дааврын эмчилгээ эсвэл хүлээлгийн байр суурь баримтална |
1. Консерватив буюу эмийн эмчилгээ
Энэ аргыг дараах тохиолдолд сонгодог:
- Хавдар томроогүй
- Эмэгтэй жирэмслэх боломжоо хадгалахыг хүссэн
- Нас залуу, хавдрын ургалт удаан
Эмчилгээний агуулга:
- Цус багадалттай бол – төмрийн эм, витамины эмчилгээ
- Сарын тэмдэг өвдөлттэй, мөчлөг алдагдсан бол – дааврын эмчилгээ
- Үрэвсэлтэй бол – үрэвсэл дарах эмчилгээ
- Эмчилгээ үр дүн муутай бол – 6 сарын турш дааврын эмчилгээ хийдэг
📌 В бүлгийн витаминууд миомын ургалтад нөлөөлөх эрсдэлтэй гэж үздэг тул зөвшөөрөлтэй тунгаар уух хэрэгтэй. Харин С, D, Е амин дэм нь дархлаа дэмжиж, үрэвсэл дарахад тустай гэж эмч нар зөвлөдөг.
2. Мэс заслын эмчилгээ
Дараах тохиолдолд зайлшгүй шаардлагатай:
- Хавдрын зангилаа том, олон
- Цус алдалт эмийн эмчилгээнд дийлдэхгүй
- Хавдар умайн хөндий рүү тэлсэн
- Хавдрын эд үхжиж, задрах эрсдэлтэй болсон
Мэс заслаар зөвхөн зангилааг авах эсвэл умайг бүхэлд нь (зарим тохиолдолд дайвруудтай нь) авах шаардлага гарч болдог.
Дүгнэлт: Айх биш, ойлгож хянаарай
- Миом нь амьдралд аюул учруулдаггүй
- Эрт илрүүлж, тогтмол хяналтанд байснаар олон хүндрэлээс сэргийлж болно
- Сарын тэмдэг алдагдах, өвдөлт нэмэгдэх, хэвлийгээр хатгуулж өвдөх шинж илэрвэл эмэгтэйчүүдийн эмчид яаралтай хандаарай
📌 Санамж: Та жил бүр урьдчилан сэргийлэх үзлэгт хамрагдсанаар өөрийн эрүүл мэндийг хамгаалаад зогсохгүй, жирэмслэлтийн төлөвлөлтөө ч илүү тодорхой, эрсдэлгүй төлөвлөх боломжтой юм.
