Санхүүгийн шинжилгээ гэж юу вэ?
Санхүүгийн шинжилгээ нь байгууллагын санхүүгийн тайлангуудыг ашиглан бизнесийн нөхцөл байдал, гүйцэтгэл, эрсдэл, боломжийг үнэлэх арга зүй юм. Үүний тусламжтайгаар хөрөнгө оруулагчид, удирдлага, зээлдүүлэгчид болон бусад оролцогч талууд зөв шийдвэр гаргах боломжтой болдог.
Санхүүгийн шинжилгээ нь зөвхөн тоон үзүүлэлтээр хязгаарлагдахгүй, байгууллагын бодлогын үр дүнг ч хэмждэг чухал хэрэгсэл юм.
Санхүүгийн шинжилгээний зорилго
- Засварлах шаардлагатай санхүүгийн хэсгийг оношлох
- Ашигт ажиллагааг тодорхойлох
- Хөрвөх чадварыг үнэлэх
- Өрийн бүтэц ба санхүүгийн эрсдэлийг тогтоох
- Өсөн нэмэгдэх боломжийг илрүүлэх
Санхүүгийн шинжилгээний үндсэн арга, төрөл
1. Санхүүгийн харьцааны шинжилгээ
Харьцаанууд нь байгууллагын үйл ажиллагааг тоогоор илэрхийлж, харьцуулалт хийх боломжийг олгодог. Үүнд:
- Ашигт ажиллагааны харьцаа (ROA, ROE)
- Хөрвөх чадварын харьцаа (Current ratio, Quick ratio)
- Өр төлбөрийн харьцаа (Debt-to-equity ratio)
- Үйл ажиллагааны үр ашиг (Inventory turnover, Asset turnover)
2. Тренд шинжилгээ (Trend analysis)
Өмнөх жилүүдийн үзүүлэлтийг харьцуулж, өсөлт бууралтын чиг хандлагыг тодорхойлно.
Жишээ:
Борлуулалтын орлого 2022 онд 3.5 тэрбум төгрөг байсан бол 2023 онд 4.2 тэрбум төгрөг болж, 20% өссөн.
3. Хэвийн (common-size) шинжилгээ
Тайлангийн нийт дүнгийн хувь хэмжээгээр бүрдэл хэсгүүдийг харьцуулах. Тухайлбал, борлуулалттай харьцуулахад зардлын хувь хэмжээ хэд байна вэ?
Жишээ: Ашигт ажиллагааны шинжилгээ
| Үзүүлэлт | Тооцоолол | Үр дүн |
|---|---|---|
| ROA (Хөрөнгийн өгөөж) | Цэвэр ашиг / Нийт хөрөнгө | 12% |
| ROE (Өөрийн хөрөнгийн өгөөж) | Цэвэр ашиг / Өөрийн хөрөнгө | 18% |
Дээрх үр дүнгээс харахад тус байгууллага хөрөнгөө ашигтай ажиллуулж байгаа бөгөөд хөрөнгө оруулагчдад эерэг дохио өгч байна.
Санхүүгийн шинжилгээг хэн хийдэг вэ?
- Санхүүгийн шинжээчид
- Нягтлан бодогчид
- Удирдлагын баг
- Гадаад аудиторууд
- Зээлийн байгууллага, хөрөнгө оруулагчид
Дүгнэлт
Санхүүгийн шинжилгээ бол зүгээр нэг тоо хянах бус, бизнесийн үнэ цэнийг дүгнэж, зөв зүйтэй шийдвэр гаргах үндэс юм. Үндсэн үзүүлэлтүүдийг тогтмол шинжлэн, чиг хандлагыг ойлгосноор байгууллагын эрсдэлийг бууруулж, өсөлтийг хурдасгах бүрэн боломжтой.
Холбоотой линк
- Татварын тайлан өгөх хугацаа 2023 он
- Гэрээт нягтлан бодогчийн гэрээний загвар
- Санхүүгийн тайланг энгийнээр тайлбарлая
- Ххоат-ын хөнгөлөлт чөлөөлөлт
