Инсектицид гэж юу вэ?
Инсектицид гэдэг нь шавьж устгах зориулалттай химийн болон биологийн гаралтай бодисуудыг хэлдэг. Энэхүү нэршил нь латин хэлний “insectum” (шавьж) болон “caedere” (алах, устгах) гэсэн үгнээс гаралтай. Инсектицидуудыг газар тариалан, ой мод, хүнсний агуулах, нийгмийн эрүүл ахуй, амьтны эрүүл мэнд зэрэг олон салбарт шавьжийн хор хөнөөлөөс сэргийлэх, устгах зорилгоор ашигладаг.
Инсектицидийн төрөл
- Үйлчлэлийн замаар ангилах нь:
- Хар туулгын инсектицид – Шавьжийг амьсгалах замаар хордуулна (жишээ нь: диметоат).
- Хоол тэжээлээр нөлөөлөгч – Хавчиг, навч идэж буй шавьжинд нөлөөлнө (жишээ нь: имидаклоприд).
- Шүрших үед арьсаар нэвчигч – Биеийн гадаргуугаас шимэгдэн нөлөөлнө (жишээ нь: пиретроид).
- Гарал үүслээр:
- Химийн гаралтай – Органик фосфор, карбамат, неоникотиноид, пиретроид зэрэг бүлгүүд.
- Биологийн гаралтай – Байгалийн гаралтай микроб, бактерийн гаралтай (жишээ нь: Bacillus thuringiensis).
- Ургамлын гаралтай – Шавьж үргээх үйлчилгээтэй эфирийн тос, нийцтэй ургамал (жишээ нь: ним модны тос).
Манайд худалдаалагдаж буй Лямбда-цигалотрин 5% нь өргөн хэрэглэгддэг синтетик пиретроид төрлийн инсектицид юм.
Хортон шавьж устгах – ялангуяа шавьжны хачиг, трипс, тэжээлийн цох, навч идэгч зэргээс таримал ургамлыг хамгаалах зориулалттай.
Улаан буудай, арвай, лууван, байцаа, усан үзэм гэх мэт таримал ургамлын навч ишийг бүрхэхээр шүршиж хэрэглэнэ.
Манайд худалдаалагдаж буй Имидаклоприд, 200 г/л — нь неоникотиноид бүлэгт хамаарах, системийн үйлчлэлтэй инсектицид юм.
Үр тариа, төмс, хүнсний ногоо, жимс жимсгэнэ, чимэглэлийн ургамлын хортон шавж болон хамгаалагдсан хөрсний цагаан
далавчтан, трипс, бөөсний эсрэг хэрэглэнэ.
Инсектицидийн ач холбогдол
- Ургацын хорогдлыг багасгаж, хортон шавьжнаас хамгаална.
- Хүнсний үйлдвэрлэлийн тогтвортой байдалд хувь нэмэр оруулна.
- Мал, хүн амын эрүүл мэндийг хамгаалж, шавьжнаас дамжих халдварт өвчнөөс сэргийлнэ (жишээ нь: шумуулаас дамжих хумхаа).
- Хүнсний бүтээгдэхүүний чанарыг хамгаална.
Өргөн ашиглагддаг ургамлууд
| Ургамлын төрөл | Ашиглах гол инсектицид | Хамгаалах хортон шавьж | Тайлбар |
|---|---|---|---|
| Улаан буудай, арвай | Диметоат, Лямбда-цигалотрин | Царцаа, буудайн шоргоолж | Хурдан тархдаг, ихэнх үед талбайд шүршинэ |
| Төмс, лууван | Имидаклоприд, Ацетамиприд | Төмсний цох, навчин дээрх өт | Навч, ишийг хамгаалдаг |
| Төмс, байцаа, манжин | Пиретроид | Байцааны эрвээхэй, шавьж | Органик аж ахуйд тохиромжтой хувилбар |
| Алим, лийр, усан үзэм | Спинозад | Жимсний ялаа, навч идэгч шавьж | Жимсийг хоргүй байлгах зорилготой |
| Улаан лооль, өргөст хэмх | Абамектин, Дельтаметрин | Навчны трипс, эрвээхэйн авгалдай | Хүлэмжийн нөхцөлд түгээмэл хэрэглэнэ |
Анхаарах зүйлс
- Инсектицид хэрэглэж буй тохиолдолд тогтсон тун, цаг хугацаа, хамгаалах хэрэгсэл, хор тайлах хугацааг (pre-harvest interval) ягштал дагаж мөрдөх шаардлагатай.
- Шавьжны дархлаа үүсэх асуудлыг сэргийлэхийн тулд инсектицидийг сэлгэж хэрэглэх нь чухал.
- Усны эх үүсвэр болон амьтан, хүнтэй ойрхон газарт хэрэглэхдээ байгальд ээлтэй хувилбарыг сонгох хэрэгтэй.
Инсектицид бол газар тариалангийн салбарт зайлшгүй хэрэгцээтэй, ургацыг хамгаалж, хүнсний аюулгүй байдал, эдийн засгийн тогтвортой байдалд нөлөөлдөг ч зөв, зохистой хэрэглэх нь хамгийн чухал юм. Зөв хэрэглэвэл ургац 10–35% хүртэл нэмэгдэх боломжтой. Буруу хэрэглээ нь байгаль орчин, хүний эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлдөг тул мэргэжлийн заавар, стандарт мөрдөх нь чухал.
Пестицидтэй ажиллах үеийн аюулгүй ажиллагаа
Үржил шимтэй арвин ургац авахыг хүсвэл бидэнтэй холбогдоорой: Facebook-ээр холбогдох
Манай Бүтээгдэхүүнүүд
БИДНИЙ ТУХАЙ – ECO GREEN PLANET LLC
“Эко Грийн Планэт” ХХК нь 2015 оноос эхлэн газар тариалангийн үйлдвэрлэлд ургамал хамгааллын болон хөрсний үржил шимийг сайжруулах зориулалтаар ашиглах ургамал хамгааллын бодис, бордоог импортлох, борлуулах, ургамлын гаралтай бараа бүтээгдэхүүнийг хадгалах барилга, байгууламжийг ариутгах халдваргүйжүүлэх, малын тэжээл тариалах болон газар тариалангийн үйлдвэрлэлд зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх зэрэг үйл ажиллагааг эрхлэн явуулж байна. ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЧИГЛЭЛ АРИУТГАЛ…
