Баланс тайлан гэж юу вэ?
Баланс тайлан гэж юу вэ?: Баланс тайлан гэдэг нь компанийн тодорхой хугацааны эдийн засгийн байдал, хөрөнгө, өр төлбөр, өмчийн хэмжээг харуулсан санхүүгийн тайлан юм. Энэ тайланг ихэвчлэн жилийн эцэс, улирлын төгсгөлд гаргадаг.
Баланс тайлангийн гүйцэтгэх үүрэг
1. Санхүүгийн байр суурийг тодорхойлно
Баланс тайлан нь тухайн байгууллага яг тухайн огнооны (жишээ нь: 2025 оны 12 сарын 31) хөрөнгө, өр төлбөр, өмчийн хэмжээг тодорхой харуулдаг. Энэ нь компанийн “одоо ямар түвшинд байна” гэдгийг тодорхойлоход чухал.
2. Санхүүгийн хяналт, удирдлагын суурь
Менежерүүд баланс тайланг ашиглан дараах шийдвэрүүдийг гаргадаг:
- Өрийн дарамт хэр байна вэ?
- Эргэлтийн хөрөнгө хангалттай юу?
- Хөрөнгө оруулалт хийх боломжтой юу?
3. Аудит, татвар, хөрөнгө оруулагчид
Хөрөнгө оруулагчид, банк, аудиторууд болон татварын алба баланс тайланг ашиглаж:
- Компанийн тогтвортой байдал
- Өрийн харьцаа
- Ашигт ажиллагаа
зэргийг дүгнэдэг.
Санхүүгийн харьцаанууд (Balance Sheet Analysis)
Баланс тайланг зөвхөн хараад зогсохгүй, түүнээс гаргаж болох тоон үзүүлэлтүүдийг ашиглан компанийн эрсдэл, чадавхыг илүү нарийвчилж тооцоолдог. Жишээ нь:
| Харьцаа | Томьёо | Үүрэг |
| Өрийн харьцаа | Өр төлбөр / Хөрөнгө | Өрийн хэмжээ хөрөнгөтэй харьцуулах |
| Өмчийн өгөөж (ROE) | Цэвэр ашиг / Эзэмшигчийн өмч | Хөрөнгө оруулагчдад ямар ашиг өгч байна вэ |
| Хөрвөх чадварын харьцаа | Эргэлтийн хөрөнгө / Эргэлтийн өр төлбөр | Өрөө цаг хугацаанд нь төлөх чадавх |
Жишээ хэрэглээ
Төсөл хэрэгжүүлэх, зээл авах, шинэ салбар нээх гэх мэт шийдвэр гаргахдаа та баланс тайлангаа ашиглаж:
- Хангалттай хөрөнгөтэй юу?
- Зээл авахаар бол нэмж өр үүсгэх багтаамж байна уу?
- Өөрийн хөрөнгө, өрийн харьцаа зөв тэнцвэртэй байна уу?
гэсэн санхүүгийн үндэслэлтэй дүгнэлт гаргаж чадна. Хэрвээ та тайлангаа өөрөө боловсруулах гэж байгаа бол дараах зүйлс хэрэг болно:
- Ердийн дансны жагсаалт (Chart of Accounts)
- Эргэлтийн болон эргэлтгүй хөрөнгийн ангилал
- Тохирсон огноо (cut-off date)
- Гүйлгээний үндэслэл (журнал, ерөнхий дэвтэр)
Холбоотой линк
- Татварын тайлан өгөх хугацаа 2023 он
- Гэрээт нягтлан бодогчийн гэрээний загвар
- Санхүүгийн тайланг энгийнээр тайлбарлая
- Ххоат-ын хөнгөлөлт чөлөөлөлт
