Санхүүгийн тайлагналын олон улсын стандарт гэж юу вэ?

Санхүүгийн тайлагналын олон улсын стандарт буюу СТОУС нь компаниудын гаргадаг санхүүгийн тайлангуудыг нэгдсэн ойлгомжтой хэлбэрээр бүрдүүлэх, тайлагнах зорилготой, дэлхийн хэмжээнд хэрэглэгддэг стандартуудын тогтолцоо юм. Англиар IFRS (International Financial Reporting Standards) гэж нэрлэгддэг. СТОУС-ыг Олон улсын санхүүгийн тайлагналын стандартын зөвлөл (IASB) гэдэг байгууллага боловсруулж, шинэчилж, гаргадаг.

СТОУС-ын үндсэн зорилго:

1. Ил тод, үнэн зөв, харьцуулж болохуйц санхүүгийн мэдээлэл бүрдүүлэх
2. Хөрөнгө оруулагчид, зээлдүүлэгчид, төрийн байгууллага, санхүүгийн шинжээчид зэрэг сонирхогч талуудын шийдвэр гаргалтыг дэмжих
3. Компаниудыг оюуны хариуцлагатай, хуулийн дагуу тайлагнах орчинд ажиллуулах
4. Дотоодын болон гадаадын зах зээлд нээлттэй, найдвартай бизнесийн орчинг бүрдүүлэх

СТОУС-ын бүтэц, бүрэлдэхүүн

СТОУС нь дараах үндсэн хэсгүүдээс бүрдэнэ:

• IFRS (International Financial Reporting Standards): Орчин үеийн, шинэчлэгдэж гарч буй стандартууд.
• IAS (International Accounting Standards): 2001 оноос өмнө гарсан стандартууд.
• IFRIC болон SIC: Хэрэглээнд гарч болох тодорхой асуудлуудыг тайлбарласан удирдамжууд.

СТОУС-ын хүрээнд багтдаг гол стандартуудын зарим жишээ:

Стандарт	Агуулга
IFRS 9	Санхүүгийн хөрөнгийн бүртгэл, ангилал, үнэлгээ
IFRS 15	Орлогын хүлээн зөвшөөрөлт
IFRS 16	Түрээсийн бүртгэлийн шинэчлэл
IAS 1	Санхүүгийн тайлангийн танилцуулга
IAS 2	Бараа материалын бүртгэл
IAS 7	Мөнгөн гүйлгээний тайлан
IAS 12	Орлогын албан татварын бүртгэл
IAS 16	Үндсэн хөрөнгийн бүртгэл

Эдгээр стандарт бүр нь тодорхой нэг санхүүгийн бүрэлдэхүүн хэсгийг хэрхэн бүртгэх, үнэлэх, тайлагнах талаар нарийн зааварчилгаа өгдөг.

СТОУС-ыг хэрэглэж байгаа улс орнууд

СТОУС-ыг дэлхий дахинаа 140 гаруй улс хэрэглэж байна. Үүнд:

• Европын холбооны бүх гишүүн орнууд
• Их Британи, Канад, Австрали, Шинэ Зеланд
• БНСУ, Хятад, Энэтхэг зэрэг Азийн улс орнууд
• Монгол Улс (албан ёсоор 2016 оноос хэрэгжүүлж эхэлсэн)

СТОУС хэрэглэхийн давуу талууд

1. Олон улсын хөрөнгө оруулагчидтай харилцахад дөхөм болдог.
2. Гадаад болон дотоодын санхүүгийн байгууллагуудын шаардлагыг хангасан тайлан гаргах боломжтой.
3. Компаниудын хөрөнгө, өр төлбөр, ашиг алдагдлыг үнэн зөв илэрхийлдэг.
4. Шилдэг туршлага, хуулийн дагуух хариуцлага, санхүүгийн ил тод байдал нэмэгддэг.
5. Олон улсын зах зээлд гарахад чухал суурь болдог.

СТОУС-ыг хэн хэрэглэдэг вэ?

• Хувийн хэвшлийн компаниуд
• Хувьцаат компаниуд (IPO хийхэд зайлшгүй)
• Санхүүгийн байгууллагууд
• Аудитын болон тайлагналын байгууллагууд
• Төрийн өмчит аж ахуйн нэгжүүд (зарим тохиолдолд)

Холбоотой линк

• Татварын тайлан өгөх хугацаа 2023 он
• Гэрээт нягтлан бодогчийн гэрээний загвар
• Санхүүгийн тайланг энгийнээр тайлбарлая
• Ххоат-ын хөнгөлөлт чөлөөлөлт

Бидний үйлчилгээ:

Нийтлэл: