Бөөр өвдөж буйг илтгэх шинж тэмдэгүүд
Бөөр ямар үүрэгтэй эрхтэн вэ?
Бөөр бол хүний биед маш чухал үүрэгтэй эрхтэн юм. Бөөрний гол үүрэг нь цусыг шүүх, хорт бодисуудыг гадагшлуулах явдал юм. Тодруулбал таны биеийн Цус шүүх, Шингэний тэнцвэрийг хадгалах,Цусны даралтыг зохицуулах, Уураг болон шингэнийг хадгалах, Эритропоэтин ялгаруулах буюу эритропоэтин хэмээх дааврыг ялгаруулж, энэ нь ясны чөмгөнд улаан эсийг үйлдвэрлэхэд тусалдаг мөн Кальци болон Д витамин зохицуулах гээд чухал үүрэгтэй.
Тиймээс бөөр нь цус шүүхээс гадна, шингэний болон эрдсийн тэнцвэрийг барьж, олон чухал бодисыг биед хадгалан, гадагшлуулах үүрэг гүйцэтгэдэг эрхтэн юм.
Бөөр өвдөж буйг илтгэх шинж тэмдэгүүд
Бөөрний үрэвсэл (нефрит) эсвэл бөөрний бусад өвчин эхлэх үед хэд хэдэн нийтлэг шинж тэмдэг илэрдэг. Эдгээр нь хурц болон архаг байдлаар илэрч болно.
Бөөр үрэвсэж эхлэх үед дараах шинж тэмдгүүд илэрдэг байх нь
- Нуруу, ууцны өвдөлт: Ихэвчлэн нурууны доод хэсэг, хажуу талд өвдөлт мэдрэгддэг. Энэ өвдөлт нь нэг талдаа буюу хоёр талдаа илэрч болно. Заримдаа өвдөлт нь хэвлий болон гуя руу дамжих боломжтой.
- Шээсний өөрчлөлт:
- Шээсний өнгө өөрчлөгдөх (бараан, цустай, эсвэл илүү шингэн болох).
- Шээсний үнэр хурц болох.
- Шээс хөөх тоо багасах эсвэл эсрэгээр ихэсдэг (шөнө ойрхон шээх эсвэл шээх үед өвдөлт мэдрэгдэх).
- Шээсний үеэр өвдөлт, хорсох мэдрэмж.
- Халуурах: Бөөрний үрэвсэлтэй үед биеийн температурыг өсгөж, халуурах нь нийтлэг шинж тэмдэг юм. Халуурах нь халдварын хүнд байдалд орсон үед илүү тодорхой болдог.
- Бие махбодын ядаргаа, сулрах: Бөөрний үрэвсэлтэй үед бие махбод сул болж, ядаргаа мэдрэгдэнэ. Энэ нь бөөр хорт бодисыг шүүж чадахгүй байгаатай холбоотой.
- Нүүр болон хөл хавагнах: Өглөөд нүүр, зовхи, хөл, шагай хавдах нь бөөрний үйл ажиллагаа доголдсоны нэг шинж юм. Биеийн шингэн хуримтлагдах үед ийм шинж тэмдэг илэрдэг.
- Дотор муухайрах, бөөлжих: Заримдаа бөөрний өвчлөлтэй үед хоолны дуршил буурах, дотор муухайрах эсвэл бөөлжих шинж тэмдгүүд илэрдэг. Энэ нь бөөрний ажиллагаа буурсантай холбоотой хорт бодисууд цусанд хуримтлагдахтай холбоотой.
- Цусны даралт өндөрсөх: Бөөрний өвчнөөс шалтгаалж цусны даралт өсөж, энэ нь өөрөө бас асуудал үүсгэдэг.
Эдгээр шинж тэмдгүүд илэрч эхэлбэл бөөрний үйл ажиллагааны асуудал байж болзошгүй тул эмчид хандаж, шээс болон цусны шинжилгээ өгөх шаардлагатай. Хэрэв эмчилгээ хожимдвол бөөрний өвчин хүндэрч, ноцтой хүндрэлүүд үүсэж болзошгүй.
Бөөр өвдсөнөөр ямар хүндрэл үүсэх эрсдэлтэй вэ?
Бөөрний өвчин удаан хугацаанд эмчлэгдэхгүй эсвэл зохих эмчилгээ хийгдэхгүй тохиолдолд ноцтой хүндрэлүүд үүсэж болзошгүй бөгөөд Бөөрний үйл ажиллагаа муудах нь биеийн бусад системүүдэд сөргөөр нөлөөлж, ноцтой эрүүл мэндийн асуудлууд үүсэх эрсдэлийг дагуулж байдаг. Дараах эрсдэлүүд үүсэх эрсдэлтэй байдаг.
1. Бөөрний архаг дутагдал
- Бөөрний үйл ажиллагаа удаан хугацааны туршид аажмаар буурах явц бөгөөд энэ нь бөөрний архаг дутагдалд хүргэдэг. Архаг дутагдалтай үед бөөр хорт бодис, илүүдэл шингэнийг гадагшлуулж чадахгүй болж, биеийн бусад эрхтэнд хортой нөлөө үзүүлдэг. Хүндэрсэн үед бөөрний үйл ажиллагааг бүрэн зогсоож, бөөр шилжүүлэн суулгах эсвэл диализ хийх шаардлагатай болдог.
2. Цусны даралт ихсэх (гипертензи)
- Бөөр нь цусны даралтыг зохицуулахад чухал үүрэгтэй учраас бөөрний өвчин нь цусны даралтыг ихэсгэхэд хүргэдэг. Цусны даралт өндөрсөх нь зүрх судасны өвчин үүсгэх, цус харвах эрсдэлийг нэмэгдүүлдэг.
3. Зүрх судасны өвчин
- Бөөрний өвчнөөс шалтгаалан бие дэх хорт бодисууд хуримтлагдаж, цусны найрлага өөрчлөгдөх нь зүрхний үйл ажиллагаанд муугаар нөлөөлдөг. Цусны даралт өндөрсөх болон судсан дотор кальци хуримтлагдах нь судаснуудыг гэмтээж, зүрхний шигдээс эсвэл зүрхний дутагдалд хүргэж болзошгүй.
4. Шээсний замын халдвар
- Бөөрний үйл ажиллагаа доголдсоноор шээсний замд халдвар үүсэх эрсдэл нэмэгддэг. Шээсний замын халдвар нь шээсний замаар дээш дамжиж бөөрний үрэвсэл (пиелонефрит) болон даамжирч болзошгүй.
5. Цус багадалт
- Бөөр нь улаан эсийн үйлдвэрлэлийг дэмждэг эритропоэтин дааврыг ялгаруулдаг. Бөөрний үйл ажиллагаа алдагдсанаар энэ дааврын ялгаралт багасч, улмаар улаан эсийн тоо буурч цус багадалт (анеми) үүсдэг. Энэ нь ядаргаа, сулрал, толгой эргэх зэрэг шинж тэмдгүүдийг дагуулдаг.
6. Яс сийрэгжилт (остеопороз)
- Бөөрний үйл ажиллагаа муудсанаар биеийн кальцийг зохицуулах үйл явц доголдоно. Кальцийн дутагдал нь ясны сийрэгжилт үүсгэж, улмаар яс хугарах эрсдэлийг нэмэгдүүлнэ.
7. Хурц бөөрний дутагдал
- Бөөрний хурц дутагдал нь бөөрний үйл ажиллагаа гэнэт доголдох явдал бөгөөд энэ нь шээсний гарц багасах, цусанд хорт бодис хуримтлагдахтай холбоотойгоор богино хугацаанд үүсдэг. Хурц бөөрний дутагдал нь амь насанд аюултай байж болзошгүй тул яаралтай эмчилгээ шаарддаг.
8. Эрүүл мэндийн бусад эрхтэнд үзүүлэх нөлөө
- Бөөрний өвчин нь бусад эрхтнүүдэд сөргөөр нөлөөлж, зүрх, уушиг, элэг болон бусад эрхтний үйл ажиллагааг доголдуулж болзошгүй.
9. Элэг болон бусад эрхтнүүдэд үзүүлэх сөрөг нөлөө
- Бөөрний үйл ажиллагаа алдагдсанаар элэг, уушиг, ходоод болон бусад эрхтнүүдэд хортой нөлөө үзүүлж, тэдгээрийн үйл ажиллагаанд асуудал үүсгэж болзошгүй.
10. Эрүүл мэндийн чанарын бууралт
- Бөөрний өвчлөл нь амьдралын чанарыг огцом бууруулдаг. Үргэлжилсэн ядаргаа, хоолны дуршил буурах, дотор муухайрах, тархины үйл ажиллагааны асуудлууд зэрэг шинж тэмдгүүд нь өдөр тутмын амьдралд томоохон нөлөө үзүүлдэг.
Бөөрний өвчний хүндрэлээс урьдчилан сэргийлэхийн тулд эрт илрүүлэлт, зохистой эмчилгээ, амьдралын хэв маягт тохирсон өөрчлөлтүүд хийх нь маш чухал.
Бөөрөө хэрхэн хамгаалах вэ?
Бөөрийг эрүүл байлгаж, өвчнөөс сэргийлэхийн тулд амьдралын хэв маягт тодорхой өөрчлөлтүүд хийх шаардлагатай. Бөөрөө хамгаалах гол аргуудыг танилцуулж байна.
1. Усаа зөв хэрэглээрэй
- Шингэн хангалттай уух: Бөөрний үйл ажиллагааг дэмжихийн тулд өдөр бүр зохих хэмжээгээр ус уух шаардлагатай. Ус нь хорт бодисыг шээсээр дамжуулан гадагшлуулахад тусалдаг. Усны хэмжээг өөрийн биеийн жин, хөдөлгөөн, цаг агаар зэргийг харгалзан тохируулах хэрэгтэй. Дунджаар өдөрт 1.5-2 литр ус уухыг зөвлөдөг.
- Хэт их уснаас зайлсхийх: Усны хэмжээг хэтрүүлснээр бөөрнөөс илүү ачаалал өгөх боломжтой.
2. Хоолны дэглэмийг зөв барих
- Бага давстай хооллох: Хэт их давс хэрэглэх нь цусны даралт ихэсгэж, бөөрөнд ачаалал өгдөг. Өдөрт авах давсны хэмжээг 5 граммаас хэтрүүлэхгүй байх нь зүйтэй.
- Эрүүл хооллолт: Тэжээллэг хүнс хэрэглэж, боловсруулсан хүнс, өөх тос, сахарын хэрэглээг багасгах. Жимс, ногоо, бүхэл үрийн бүтээгдэхүүн, тослог багатай уураг хэрэглэх нь бөөрөнд сайнаар нөлөөлдөг.
- Кали, магни агуулсан хүнс хэрэглэх: Жимс, ногоо, бүхэл үрийн бүтээгдэхүүнүүд нь кали, магни ихээр агуулдаг бөгөөд бөөрний үйл ажиллагааг дэмжинэ.
3. Дасгал хөдөлгөөн хийх
- Тогтмол дасгал хийх: Дасгал нь зүрх судасны эрүүл мэндийг сайжруулж, цусны даралтыг зохицуулахад тусалдаг. Үүнд алхах, дугуй унах, йога хийх зэрэг хөнгөн дасгалууд орно.
- Илүүдэл жинг хянах: Илүүдэл жин нь бөөрөнд нэмэлт ачаалал өгдөг тул жингээ хэвийн хэмжээнд байлгах нь бөөрний эрүүл мэндэд тустай.
4. Цусны даралт, чихрийн шижинг хянах
- Цусны даралтыг хянах: Цусны даралт өндөр байх нь бөөрний өвчин үүсгэх томоохон шалтгаан болдог тул тогтмол хэмжиж хянаж байх хэрэгтэй. Хэрэв өндөр байвал эмчийн зөвлөгөөг дагаж, шаардлагатай арга хэмжээ авах.
- Чихрийн шижингийн хяналт: Чихрийн шижин нь бөөрний үйл ажиллагаанд нөлөөлдөг тул цусан дахь сахарын хэмжээг тогтмол хянах нь чухал.
5. Тамхинаас татгалзах
- Тамхи татах нь бөөрний судаснуудыг гэмтээж, цусны урсгалыг бууруулдаг. Энэ нь бөөрний үйл ажиллагаанд сөрөг нөлөө үзүүлдэг тул тамхинаас зайлсхийх нь бөөрний эрүүл мэндэд тустай.
6. Эмийн хэрэглээг хянах
- Эмийг зохистой хэрэглэх: Хэрэв байнгын эм уудаг бол эмчээс бөөрөнд үзүүлэх нөлөөг нь лавлаж асуух хэрэгтэй. Өвчин намдаах эмүүд (жишээ нь, ибупрофен, аспирин гэх мэт) бөөрөнд сөрөг нөлөө үзүүлж болзошгүй тул эдгээрийг удаан хугацаагаар хэрэглэхээс зайлсхийх.
7. Шээсний замын халдвараас сэргийлэх
- Шээсний замын халдвар бөөрний үрэвсэлд хүргэж болзошгүй тул шээсний замын эрүүл ахуйг сахих, шээсээ удаан барихгүй байх нь чухал.
8. Шээсний өөрчлөлт болон өвдөлт мэдэрвэл эмчид хандах
- Шээсний өнгө, үнэр, шингэний өөрчлөлт эсвэл ууц нурууны өвдөлт зэрэг шинж тэмдэг илэрвэл цаг алдалгүй эмчид үзүүлэх шаардлагатай. Бөөрний өвчнийг эрт илрүүлж эмчлэх нь хүндрэлээс сэргийлэхэд чухал.
Бөөрний эрүүл мэндийг хадгалахын тулд эдгээр аргуудыг мөрдөж, амьдралын хэв маягаа сайжруулах нь урьдчилан сэргийлэх чухал арга зам юм.
Сонирхолтой нийтлэл
