Нурууны шохойжилт
Нурууны шохойжилт
Нурууны шохойжилт буюу спондилоз (spondylosis) гэдэг нь нурууны ясан дахь элэгдэл, шохойжилт, үе хоорондын мөгөөрсний гэмтэл, өөрчлөлтөөс үүдэлтэй архаг өвчин юм.
Энэ нь ихэвчлэн насжилттай холбоотой үүсдэг ч залуучуудад ч гэсэн тохиолддог шалтгаан нь буруу байрлал, хөдөлгөөний дутагдал, хэт ачаалал, гэмтэл, бодисын солилцооны өөрчлөлт зэрэг олон шалтгаантай.
Нурууны шохойжилтын шалтгаан
Насжилт ба үе хоорондын мөгөөрсний элэгдэл
40-өөс дээш насанд нурууны шохойжилт үүсэх эрсдэл нэмэгддэг.
🔹 Нас ахих тусам нурууны үе хоорондын мөгөөрс уян хатан чанараа алдаж, хатууран, элэгдэж эхэлдэг.
🔹 Үүний улмаас яснууд хоорондоо үрэлцэж, шохойжилт (яс ургалт) бий болдог.
🔹 Өндөр настай хүмүүст илүү түгээмэл тохиолддог.
Буруу байрлал ба суугаа ажил
Зөв бус байрлалаар удаан хугацаагаар суух, хөдөлгөөнгүй байх нь нурууны шохойжилтыг түргэсгэдэг.
🔹 Компьютерийн ард буруу байрлалтай суух
🔹 Толгойгоо урагш сунгах (гар утас, компьютер их ашиглах)
🔹 Машин их барих, суудлын ажилтай байх
🔹 Удаан хугацаагаар бөгтийж суух
🛑 Үр дагавар:
👉 Буруу байрлал нь нуруунд жигд бус даралт үүсгэж, үе хоорондын мөгөөрсийг гэмтээдэг.
👉 Үүний улмаас нурууны ясны ирмэгт жижиг ясан ургалт (шохойжилт) үүсдэг.
Хөдөлгөөний дутагдал
Бага хөдөлгөөнтэй амьдралын хэв маяг нь нурууны булчин сулрах, яс ургалт бий болох үндэс болдог.
🔹 Биеийн тамирын дасгал, хөдөлгөөн бага хийх
🔹 Өдөржин сууж ажиллах, хөдөлгөөн хязгаарлагдах
🔹 Нурууны булчин сулрах (булчин сулрах үед нуруунд ирэх ачаалал нэмэгддэг)
🛑 Үр дагавар:
👉 Нурууны үеийн хөдөлгөөн хязгаарлагдаж, улмаар үе хоорондын зөөлөн эд хатууран, шохойжилт үүсгэдэг.
Гэмтэл, бэртэл
🔹 Өмнө нь нуруундаа гэмтэл авч байсан хүмүүс шохойжилт үүсэх эрсдэлтэй.
🔹 Ялангуяа хүзүү, ууц нурууны гэмтлүүд (автомашины осол, уналт, спортын гэмтэл гэх мэт) нурууны үеийг гэмтээж, шохойжилтын суурь болдог.
🔹 Гэмтэл авсны дараа ясны нөхөн төлжилт буруу явагдвал шохойжилт бий болох эрсдэлтэй.
🛑 Үр дагавар:
👉 Гэмтэлтэй хэсэгт ясны өсөлт нэмэгдэж, үрэвсэл үүсч, яс ургах боломжтой.
Хэт их ачаалал, хүнд зүйл өргөх
Ялангуяа хүнд ажил хийдэг хүмүүс нурууны шохойжилтод илүү өртөмтгий.
🔹 Хүнд зүйл өргөх (буруу техникээр өргөх)
🔹 Хэт хүнд дасгал хийх (хүнд жин өргөх, буруу хөдөлгөөн хийх)
🔹 Нуруугаа байнга их ачаалуулах
🛑 Үр дагавар:
👉 Үе хоорондын диск шахагдаж, гэмтэл үүсэхэд хүргэдэг.
👉 Энэ нь ясны ургалт бий болох шалтгаан болдог.
Бодисын солилцооны өөрчлөлт ба шим тэжээлийн дутагдал
🔹 Кальци, Д аминдэмийн дутагдал – Ясны сийрэгжилт үүсч, нөхөн төлжилт алдагддаг.
🔹 Чихрийн шижин – Цусан дахь сахарын хэмжээ өндөр байх нь нурууны ясны элэгдлийг нэмэгдүүлдэг.
🔹 Бамбай булчирхайн өвчин – Бодисын солилцооны өөрчлөлттэй холбоотойгоор ясны ургалт үүсэж болно.
🔹 Таргалалт – Илүүдэл жинтэй хүмүүсийн нуруунд ирэх ачаалал нэмэгдэж, үеийн элэгдэл түргэсдэг.
🛑 Үр дагавар:
👉 Ясны нөхөн төлжилт удааширч, нурууны ясны ирмэгт жижиг ясны ургалт үүсдэг.
Удамшил (Генетик хүчин зүйлс)
🔹 Зарим хүмүүсийн яс, үе, нурууны бүтэц генетикийн нөлөөгөөр илүү хурдан элэгддэг.
🔹 Гэр бүлийн хэн нэг нь нурууны шохойжилттой бол таны эрсдэл нэмэгдэнэ.
🛑 Үр дагавар:
👉 Нурууны үений эрт элэгдэл, шохойжилт үүсэх магадлал өндөр.
Шинж тэмдгүүд
- Нурууны булчин чангарч, ачаалал ихсэх
- Нуруу хөшиж, өвдөх
- Толгой өвдөх, эргэх (хүзүүний шохойжилтын үед)
- Гарын болон хөлийн булчин сулрах, мэдрэл дарагдсанаас болж бадайрах
- Хөдөлгөөн хязгаарлагдах, хөдлөхөд хүнд болох
Эмчилгээ, урьдчилан сэргийлэлт
✅ Эмийн эмчилгээ – Өвчин намдаах, үрэвслийн эсрэг эм, кальци, Д аминдэм, хондропротектор уух
✅ Физиотерапи – Хэт авиан эмчилгээ, цахилгаан эмчилгээ, массаж
✅ Дасгал хөдөлгөөн – Йог, сунгалтын дасгал, усан эмчилгээ
✅ Мэс засал – Хүнд тохиолдолд мэдрэл дарагдсан үед хийж болно
Урьдчилан сэргийлэх зөвлөмж
🔹 Зөв байрлалтай суух, хэвтэх, зогсох
🔹 Хөдөлгөөнтэй байх, дасгал хийх
🔹 Хэт ачаалал өгөхгүй байх
🔹 Кальци, Д аминдэмээр баялаг хоол хүнс хэрэглэх
🔹 Гэмтлээс сэргийлэх, хүнд зүйл өргөхдөө зөв техник хэрэглэх
Та өөрийн амьдралын хэв маягт тохируулан дээрх зөвлөгөөг дагаж, нурууны шохойжилтоос урьдчилан сэргийлэх боломжтой.
Нурууны шохойжилт нь ихэвчлэн олон хүчин зүйлээс хамаарч үүсдэг. Хамгийн түгээмэл шалтгаанууд нь насжилт, буруу байрлал, хөдөлгөөний дутагдал, хэт ачаалал, гэмтэл, бодисын солилцооны өөрчлөлт юм. Урьдчилан сэргийлэхийн тулд зөв байрлал барих, дасгал хөдөлгөөн хийх, хэт ачаалал өгөхгүй байх, шим тэжээлтэй хоол хүнс хэрэглэх нь чухал.
Хэрэв танд нурууны өвдөлт удаан үргэлжилж, хөдөлгөөн хязгаарлагдаж байвал эмчид хандах хэрэгтэй!
Сонирхолтой нийтлэл
